« COALITION SENEGALAISE DES DEFENSEURS DES DROITS HUMAINS (COSEDDH) »

Yeneen i xët

Aji bind ji

Ay kilifa ak i kàngaam yu mag bennoo nañ bind ab bataaxal, jagleel ko Njiitu réew mi, Maki Sàll, ñeel mbiri Usmaan Sonko ak làngug Pastef. Li jëmm yu mag yooyuy sàkku mooy ñu bàyyi Usmaan Sonko te ñu far dekkare bi tas làngug Pastef. Téeméer ak ñeen-fukk ak ñetti (143i) nit ñoo xaatim bataaxal bile. Ci biir ñooñii, dees na ci fekk kii di Sëriñ Jóob, jàngalekat ci daara yu kowe yi, nekkoon fi jëriñu Yoon ak kii Aliyun Sàll mi bokk ci àttekati ëttub àtte Bennoog Afrig ñeel àq ak yelleefi doom-aadama. Yeneen 141 yi ci des, ay gëstukat lañu, di jàngale ci daara yu kowe yi. Lii toftalu lañ bind ci seen bataaxal bi.

« 28 sulet 2023 ba tey, Sñ Usmaan Sonko, njiitul PASTEF, mi ngi ñu jàpp kaso.

Tuuma yi ñu koy toppe ba tax ñu jàpp ko dañu soppiku ci diggante bi. « Càccug jollasu » lees ko jëkk a jiiñ. Ginnaaw gi ñu toftal ci yeneen i tuuma yu réy a réy : « xirtal ci song Càmm gi », « mbooloom defkati ñaawteef », « nasaxal kaaraange Càmm gi », « mbooloom defkati ñaawteef yu namm a amal jëfi terorist », « kootoog ngir fexeel njiiteefu Càmm gi » ak « jëf ngir nasaxal kaaraange réew mi ak a sabab ay yëngu-yëngu yu réy ».

Ñu daldi génne ab dekkare buy tas làngu pólitigam gii di PASTEF. Te, bi ñu ko sosee ba tey, bokk na ci làng yiy dundal pólitig bi fii ci Senegaal. Rax-ci-dolli, am nay dépite yu bari fa Ngomblaan ga ak ay meer yu baree bari ci réew mi.

Lu mu néew néew, ñetti nit dee nañ ci ñaxtu yi amoon biir réew mi keroog biñ ko jàppee. Ñu daldi jàpp lim bu takkoo takku ciy militã ak i soppey PASTEF, jàppaale ay nit ñi ñu fal. Li ëpp ci ñees jàpp, dañ leen téye, di leen toppe ay tuuma yu réy.

Sñ Usmaan Sonko a ngi xiifal dale ko 31 sulet 2023 ba tey. Fi mu nekk nii daa feebar ba sonn lool, tax ñu rawale ko fa « Urgences » ya keroog dibéer 6i fan ci weeru ut 2023.

Nun ñi xaatim bataaxalub woote bile, góor ak jigéen, ku nekk ci turu boppam walla turu ay mbootaay walla ay kurél ; maxejji Senegaal, maxejji lenn ci réewi Afrig ak àddina sépp :

Ngir aar Càmmug yoon ak njàqare ji nu ame ci yëngu-yënguy pólitig yi ak yi ci mboolaay gi ak fitna ji nar a yàq dal ak jàmm ci réew mi,

Bëgg jàmm lool ak ug dal te bëgg a sàmm jéegoy demokaraasi yi réew mi seqi,

Xër lool ci wormaal ak a sàmm sañ-sañu dundu nit ki, te Ndeyu àtte réew mi ak diggaley àqi doom-aadama yi ci àddina si sàrtal ko ;

Noo ngi woo Sñ Maki Sàll, Njiitu réewu Bokkeefu Senegaal ngir mu, ci benn boor, joxe ndigal yi war kii di jëwriñu Yoon ji ngir toppekat yi gaawtu ci :

  • Bàyyi Usmaan Sonko ni mu gën a gaawe ngir muccal bakkanam te bañ ko xañ àqi maxejjam ;

  • Ñu bàyyeendi ñeneen ñi ñu jàpp ci kaso yi te dara waralu ko lu moy li ñu wax seen xalaat ak a amal ay xewtey pólitig yoy, Ndeyu àtte jee leen may sañ-sañ yi ;

  • Ci beneen boor, nañu far dekkare bi tas làngug pólitig gu PASTEF ngir ñu mën a dëppoo ak mbarile gi Ndeyu àtte ji sàrtal.

Noo ngi ñaax Njiitu réew mi Maki Sàll ngir mu defloo ay jëwriñam ndigle yile ngir delloosi jàmm, bennoo ak mbokkoo ci réew mi, rawatina bi ñu gisee fitna ji nekk ci réew yi ñu wër yi ak ni fa demokaraasi nasaxee. »

Ñi ko xaatim :

Pr Sérigne Diop, Professeur des universités, ancien ministre de la Justice du Sénégal

Pr Alioune Sall, Professeur titulaire des universités, ancien Juge International

Me Mamadou Ismaïla Konaté, Avocat aux Barreaux de Paris et du Mali, ancien ministre de la Justice de la république du Mali

Me Robert Dossou, Ancien Président de la Cour Constitutionnelle du Bénin

Me Reed Brody, Avocat au Barreau de New York, Commission Internationale des Juristes (CIJ)

Me William Bourdon, Avocat au Barreau de Paris

Me Vincent Brengarth, Avocat au Barreau de Paris

Me Patrick Kabou, Avocat au Barreau de Paris

Me Abdoulaye Tine, Avocat au Barreau de Paris

Me Salieu Taal, Avocat au Barreau de Gambie.

Me Mamadou Traoré, Avocat, ancien Bâtonnier du Burkina Faso

Me Bénéwende Stanislas Sankara, Avocat, Ancien Ministre du Burkina Faso

Me Cheikh Sadibou Fall, Avocat au Barreau du Québec, Canada

Procureur Alioune Ndao, Ancien Procureur de la Cour de Répression de l’enrichissement illicite

Madame Aminata Touré, Ancienne Première Ministre du Sénégal

Pr Mary Teuw Niang, Mathématicien, ancien ministre de l’Enseignement supérieur du Sénégal

Demba Ali Jawo, Ancien ministre, République de Gambie

Amadou Scattred Janneh, Ancien ministre, République de Gambie

Issa Ndiaye, Ancien Ministre de l’éducation du Mali

Honorable Michel Gbagbo, Député de Yopougon, Côte d’Ivoire

Manu Pineda, Député au Parlement Européen, Espagne

Inigo Martinez, Député au Parlement Basque, Espagne

José Luis Centella, Président du Parti Communiste d’Espagne

Bert de Belder, Responsable des relations internationales du Parti du Travail de Belgique (PTB)

Jon Rodriguez Forrest, Responsable des relations internationales, Gauche Unie d’Espagne

Maite Mola, Responsable des relations internationales du Parti de la Gauche Européenne (PGE)

Guy Labertit, Ancien Délégué Afrique du Parti Socialiste, France

Brigitte Kafui Adjamagbo Johnson, Secrétaire Générale de la Convention des Peuples Africains (CDPA), Togo

Augusta Epanya, UPC – MANDEM, Cameroun

Henda Diogéne Senny, Président de la Ligue Panafricaine (UMOJA), Rep Congo

Dr Félix Atchadé, Membre du Comité Central du PIT/Sénégal

Dr Mohamed Ly, Membre du Comité Central du PIT/Senegal

Athanase Boudo, Ancien Député, Ancien Ambassadeur, Burkina Faso

Honorable Mamadou Lamine Diallo, Député, Vice-Président Assemblée nationale, Sénégal

Honorable Cheikh Bamba Diéye, Ancien Ministre, Président du FSD/BJ

Bougane Guéye Dany, Président du Mouvement Gueum Sa Bopp

Boubacar Diop « Buuba », Professeur des Universités, Coordonnateur de Tawax Tem.

Habib SY, Président de la Conférence des leaders Yewwi Askan Wi

Cheikh Ahmed Tidiane Youm, Secrétaire Général National du PUR

Dr Cheikh Dieng, Président du Parti FEPP TAWFEKH

Honorable Ahmed Aïdara, Député Assemblée Nationale

Dr Aïssatou Mbodj, Ancien Ministre d’Etat, Président du Parti And Saxal Ligguey

Pr Hamidou Dath, Président du Parti CREDI

Déthié Fall, Président du Parti PRP

Dr Cheikh Tidiane Dièye, Coordonnateur National Avenir Senegal Bi  Nu Begg

Maimouna Bousso, Présidente du Mouvement Les Forces Citoyennes

El Hadji Malick Gackou, Président du Grand Parti

Moustapha Mamba Guirassy, Ancien Ministre, Président du Parti SET

Mamadou Lamine Dianté, Président du Mouvement MCE Andu Nawle

Pierre Sane, Président  Institut « Imagine Africa »

Alioune Tine, Président Think Tank AfrikaJom Center

Sadikh Niass, Secrétaire Général de Rencontre Africaine pour la Défense des Droits de l’Homme

Alfred Bulakali, Directeur Régional Article 19

Alassane Seck, Président Ligue Sénégalaise des Droits Humains

Papa Diéne Diop, Président Amnesty International Sénégal

Mame Gor Ngom, Auteur – Journaliste

Pape Sadio Thiam, Auteur – Journaliste

Ibrahima Lissa Faye, Journaliste, Président Appel

Ibra Pouye, Journaliste, France

Ndéye Marie Ly Niang, Entrepreneur

Dr Mahamadou Lamine Sagna, enseignant, USA

Dr Thierno Guéye, FASTEF, UCAD

Dr Abdoulaye Mbaye, ESP, UCAD

Dr Thierno LY, IFE, UCAD

Dr Ndiabou Sega Touré, IFE, UCAD

Dr Mouhamed Lat Diop, EBAD, UCAD

Dr Ousmane Cissé, Faculté de Médecine, UCAD

Dr Sérigne Séye, Faculté des Lettres et Sciences Humaines, UCAD

Dr Alioune Diaw, Faculté des Lettres et Sciences Humaines, UCAD

Dr Alioune Séne, FASTEF, UCAD

Dr Ibrahima Xalil Niang, Faculté des Lettres et Sciences Humaines, UCAD

Dr Mamadou Kabirou Gano, Faculté des Lettres et Sciences Humaines, UCAD

Dr Pape Abdoulaye Diaw, Université Alioune Diop, Bambey

Mohamed Abdalah LY, IFAN, UCAD

Dr Fatou Ndiaye, Faculté des Lettres et Sciences Humaines, UCAD

Dr Guéne Faye, FASTEF, UCAD

Dr Youssou Mbargane Guissé, Chercheur en Sciences Sociales

Dr Ollo Pépin Hien, CNRST, Burkina Faso

Dr El Hadji Malick Sy, Faculté des Lettres et Sciences Humaines, UCAD

Dr Moussa Coulibaly, UFR Lettres et Sciences Humaines, Université Ziguinchor

Dr Jean Sibadioumeg, Faculté des Lettres et Sciences Humaines, UCAD

Plus de publications

Widewo

Xët yi mujj