Nettali bii, jukkees na ko ci téere bii di Xew-xewi démb. Jukkib xët yuy fàttali ay xew-xew ci cosaanu Senegaal. OSAD a ko móol, siiwal ko ca atum 2019 (Ndakaaru). Bu dee jëmmi jukki bi, dees na ko fekk diggante xëti 12eel jàpp 15eel.
“Ay gëstukat jàpp nañu ne xeltukat bu mag, bu siiw booboo ngi juddu ci 1584, génn àddina ci 1654. Ablaay Barma Faal la tuddoon, Barma Faal moo doon baayam, bokkoon ci askanu dammel yi yilifoon Kajoor.
Mag ñi mu jamonoonteel nee nañu, àtte bu mu mas a àtte ñaari sàmm moo ko indil turu Kocc wi. Booba àtte moo di ban ?
Naari sàmm lañu woon yu bokkoon dëkk, ku ci nekk amoon aw nag wu biir biir bu diis, ba dootul jàtti. Benn bés, ñaari nag yi jurandoo, ku ci nekk am aw sëllu. Fekk na benn sàmm ba dem. Ba ngoon laata jot, sëllu ki demul woon dee, fekk ka ca des ñëwagul. Naka la ko def, waa ji wat sëllu wa médd ca tóokër ba, sànni ko fa, daldi jël sëllu wi ci des yeew ca wetu nagam, ne patt ba ngoon.
Sàmm bi ñëw, mu ne ko : « nag yi jur nañu ca suba, waaye saw sëllu dee na, sama wow a fi des ». Sàmm bi ne ko loolu baax na, waaye ana lu ma mën a xamal ne samaw sëlloo dee, sa wos di dund ? Waa ja ne ko, boo yeboo ma won la médd ma, ma nga ca tóokër ba. Sàmm ba lànk, ne du nangu loolu. Ñuy werante ba wuti ku leen àtte. Magi dëkk bi yépp jéem, mënuñu ci dara, Buur jéem, mënu leen a àtte moom it. Ñoom ñépp ñu fénc ca pénc ma di seet nu ñuy def.
Noona Ablaay Barma Faal jóge ca àll ba, ŋàbb as yetam ak ub kocc, dikk taxaw ci mbooloo mi, di déglu ba yàgg, mu ne man de, bu ñu ma boole woon ci mbir mi, ma jéem leen a àtte. Kenn daldi ne bërét, ne siis ngóor a ko sob, dégg ngeen ko mu naan fi mag ñépp tëlee, moom am na lu mu ci mën ; dumaleen ko waay, mu dandu foofu. Lilee tax guney tey duñu gudd fan, dañoo dooj waay.
Keneen ne ca tonet kan a ?
– Xanaa doomi Barma Géy Faal mi ŋàbb as kocc ak us yet di jéem lu baayam yi mënul dara !
Buur ne leen, tee ngeen koo bàyyi ak ab koccam mu seet ! Waay, bàyyileen Kocc Barma Faal mu wax nu muy def.
Mbooloo ma ne : Koccoo, yow lanuy dégloo, Faal !
Bésub keroog la Kocc Barma taxaw. Mu daldi ne leen, na sàmm si, ku ne indi aw nagam, ma
yeew sëllu wi ci diggante bi. Bu ma ko yewwee, nag wu mu dëgmal rekk mooy wi ko jur. Naka la ko def, sëllu wa wuti yanaati ndey ja, yuux ya soqi, sarxolle ya jib. Boroom nag wa wëcc bopp ba te naan : wallaay xamoon naa ko. Waa ja doon jéem a njublaŋ ne yàcc, di yoor i lex ak a wokk doq.“
Balluwaay bi : OSAD. 2019. Xew-xewi démb. Jukkib xët yuy fàttali ay xew-xew ci cosaanu Senegaal. Ndakaaru, xëti 12-15
